Checklist in Nederland gaan wonen of werken
Komt u langer dan 90 dagen in Nederland wonen of werken? Dan gaat u emigreren naar Nederland. Wat u voor en na uw verhuizing moet regelen hangt af van uw situatie.
Deze checklist laat per onderwerp zien bij welke organisatie u moet zijn. Vindt u niet bij elk onderwerp meteen het antwoord dat bij uw situatie past? Neem dan zelf contact op met de organisatie die daarover gaat.
Voor vertrek regelen
Zorg dat u voor uw vertrek naar Nederland de volgende zaken gecontroleerd en geregeld heeft.
Om langer dan 90 dagen in Nederland te blijven heeft u misschien een verblijfsvergunning nodig. Ook heeft u misschien een bepaald visum nodig om naar Nederland te reizen. Dat hangt af van uw situatie.
Heb ik een verblijfsvergunning of visum nodig voor Nederland?
Om langer dan 90 dagen in Nederland te blijven heeft uw partner of kind misschien een verblijfsvergunning nodig. Ook heeft uw partner of kind misschien een bepaald visum nodig om naar Nederland te reizen. Dat hangt af van uw nationaliteit en die van uw partner of kind.
Heeft mijn partner of kind een verblijfsvergunning of visum nodig?
U kunt in Nederland werken als u de nationaliteit heeft van:
- Nederland
- een ander land in de EU of EER
- Zwitserland
In dat geval heeft u geen visum, verblijfsvergunning of werkvergunning nodig. Een geldig paspoort of identiteitskaart is wel verplicht.
Heeft u een geldige ‘verblijfsvergunning humanitair tijdelijk’ of een ‘verblijfsvergunning humanitair niet-tijdelijk’? Ook dan mag u werken in Nederland.
Heeft u een andere verblijfsvergunning? Controleer dan eerst of u in Nederland mag werken. Mogelijk staat in uw verblijfsvergunning of op een sticker in uw paspoort de aantekening ‘arbeid is vrij toegestaan’. Is dat niet het geval? Vraag dan na bij de IND of u in Nederland mag werken.
Wat u moet regelen om hier te mogen werken, hangt af van het doel waarvoor u naar Nederland komt en uw beroep. Zo kunnen er speciale regels voor u gelden als u student, kenniswerker of artiest bent.
Check wat u moet regelen voor werk in Nederland
Check of uw buitenlandse diploma bruikbaar is
Wilt u met een buitenlands diploma werken in Nederland? Dan moet u uw diploma misschien eerst geschikt laten maken voor gebruik in Nederland. Of u moet laten beoordelen wat de waarde is van uw buitenlandse diploma.
Bekijk hoe u in Nederland kunt werken met een niet-Nederlands diploma
Check of uw beroep in Nederland beschermd is
Voor een beschermd beroep kunnen extra eisen gelden. Bijvoorbeeld aan uw ervaring en taalvaardigheid. U moet in dat geval beroepserkenning aanvragen.
Lees meer over beroepserkenning voor een beschermd beroep in Nederland
Check wat u moet regelen als ondernemer
Op de website Business.gov.nl vindt u meer informatie over naar Nederland komen als ondernemer.
Als u naar Nederland komt, moet u de Nederlandse taal en cultuur leren kennen. Dit heet inburgeren. U moet verplicht inburgeren als u 18 jaar of ouder bent en niet de nationaliteit heeft van:
- een land in de EU of EER
- Zwitserland
Alleen in de volgende situaties begint u al in uw woonland met inburgeren:
- U gaat bij uw partner of echtgenoot in Nederland wonen.
- U komt naar Nederland als geestelijk bedienaar, bijvoorbeeld als dominee, godsdienstleraar, imam of priester.
U moet dan het basisexamen inburgering buitenland doen. Dit kost geld. U maakt dit examen bij de ambassade of het consulaat-generaal van Nederland in uw woonland. Pas als u hiervoor slaagt kunt u een verblijfsvergunning en visum aanvragen.
Na aankomst in Nederland gaat u verder met inburgeren.
Als u in Nederland komt wonen moet u zich inschrijven bij een gemeente. Bij uw inschrijving kan de gemeente vragen om extra bewijs dat u Nederlander bent. Een geldig paspoort is niet altijd voldoende, ook al heeft u alleen de Nederlandse nationaliteit. Gemeenten willen namelijk zeker weten dat u uw Nederlandse nationaliteit niet bent kwijtgeraakt sinds u uw paspoort heeft.
Vraag na welke documenten u nodig heeft
Weet u al in welke gemeente u gaat wonen? Kijk dan op de website van die gemeente welke documenten u nodig heeft. Deze informatie staat vaak onder ‘Verhuizen vanuit het buitenland’. U vindt de website van uw gemeente via het overzicht van gemeenten in Nederland.
Verzamel documenten die u nodig heeft
Verzamel documenten die:
- uw nationaliteit(en) bevestigen
- uw woongeschiedenis bevestigen
- veranderingen in uw burgerlijke status bevestigen
Voorbeelden van documenten zijn:
- Visum of verblijfsvergunning van het land waar u nu nog woont
- Verklaring van uw immigratiegeschiedenis (aanvragen bij immigratieautoriteiten in het buitenland)
- Uw geboorteakte, eventueel ook die van uw ouders
- Oude paspoorten, eventueel ook die van uw ouders
- Uw Nederlandse of buitenlandse naturalisatiedocumenten, eventueel ook van uw ouders
- Alle akten van een (huidig en eerder) huwelijk, geregistreerd partnerschap, scheiding, beëindiging geregistreerd partnerschap of overlijden
- Verklaring(en) van Nederlanderschap
- Nederlandse identiteitskaart(en)
- Oude verklaring(en) dat u Nederlander wil blijven
- Bewijs van in- en uitschrijvingen in andere landen (is niet in alle landen mogelijk)
- Oude diploma’s en schoolverklaringen, vooral over onderwijs in Nederland of Nederlands onderwijs in het buitenland
- Documentatie over de militaire dienst
- Documentatie over uw arbeidsverleden (vooral als dit voor een internationale organisatie was waarin Nederland vertegenwoordigd was of is)
Als u Nederlander bent
Op de dag van aankomst in Nederland moet uw paspoort of ID-kaart nog geldig zijn. Controleer dit voor vertrek.
Verloopt uw paspoort of ID-kaart op de dag van uw aankomst? U moet dan voor vertrek een paspoort of ID-kaart verlengen of aanvragen. Dat kan bij de Nederlandse ambassade of het consulaat-generaal in het land waar u nu nog woont.
Paspoort of ID-kaart aanvragen als u in het buitenland woont
Houd er rekening mee dat uw paspoort of ID-kaart soms geweigerd wordt of ongeldig kan zijn. Zelfs als uw reisdocument nog geldig is.
Bekijk wanneer uw paspoort of ID-kaart ongeldig wordt
Als u een andere nationaliteit heeft
Bij aankomst in Nederland moet uw paspoort of ID-kaart nog minimaal 3 maanden geldig zijn. Of u ook een visum voor Nederland nodig heeft, hangt af van uw nationaliteit.
Wilt u in Nederland autorijden en heeft u een buitenlands rijbewijs? Controleer dan of en hoelang u daarmee in Nederland mag rijden. Dat hangt af van het land waar uw rijbewijs vandaan komt.
Soms kunt u uw buitenlandse rijbewijs omwisselen voor een Nederlands rijbewijs.
Bekijk hoelang u in Nederland mag rijden met uw buitenlandse rijbewijs
Wilt u iets regelen met de Nederlandse overheid? Dan heeft u daar vaak documenten voor nodig. Bijvoorbeeld om te bewijzen wie u bent. Of dat u een bepaald beroep mag uitvoeren.
Weet u al naar welke Nederlandse gemeente u verhuist? Vraag die gemeente alvast welke documenten u nodig heeft. Voor uzelf, maar ook voor uw eventuele partner of kind.
U vindt de gegevens van uw gemeente in het overzicht van gemeenten in Nederland.
Legaliseren en vertalen van documenten
Controleer of u uw documenten eerst moet klaarmaken voor gebruik in Nederland. Dit heet legaliseren. Of dat nodig is, hangt af van waar uw documenten vandaan komen.
U kunt documenten legaliseren in het land waar ze vandaan komen. Zijn documenten geschreven in een andere taal dan het Nederlands, Engels, Frans of Duits? Dan moet u ze laten vertalen. Soms moet u de vertaling, net als het document, ook laten legaliseren.
Legaliseren, vertalen (en ook de vertaling legaliseren) is vaak nodig voor de volgende documenten:
- Huwelijksakte of akte van geregistreerd partnerschap
- Ongehuwdverklaring (verklaring dat u niet bent getrouwd)
- Geboorteakte
- Scheidingsakte of akte van beëindiging geregistreerd partnerschap
- Overlijdensakte (bijvoorbeeld van ouder of partner)
- Diploma's
- Lokaal bewijs van nationaliteit
- Uitspraak van een rechtbank
Bekijk of u uw documenten moet laten legaliseren
Bekijk hoe u een niet-Nederlands diploma gebruikt in Nederland
Het kan ook handig zijn om een of meer van de volgende documenten op te vragen. Bijvoorbeeld om te bewijzen dat u verzekerd bent. Of om aan te tonen dat u een inkomen heeft. Zijn documenten geschreven in een andere taal dan het Nederlands, Engels, Frans of Duits? Laat ze dan vertalen.
- Bewijs van uitschrijving bij buitenlandse gemeente
- Bewijs van zorgverzekering
- Medisch dossier
- Vaccinatiebewijzen
- Salarisstrookjes
- Schoolresultaten
- Cito-scores (van Nederlands onderwijs in het buitenland)
Documenten sneller klaarmaken met apostille
Nederland is net als meer dan 100 andere landen aangesloten bij het Apostilleverdrag. Deze landen accepteren elkaars documenten als er een apostille op staat. Dat is een speciale sticker of stempel die bewijst dat de handtekening op het document echt is.
Als uw document een apostille heeft, is verdere legalisatie niet nodig. Wel moet u het document laten vertalen als het is geschreven in een andere taal dan Nederlands, Engels, Frans of Duits. De volgende documenten zijn geschikt voor een apostille:
- Documenten van rechterlijke organisaties, zoals het Openbaar Ministerie (OM), een griffier of een gerechtsdeurwaarder
- Administratieve documenten, zoals getuigschriften, diploma’s of akten van de burgerlijke stand
- Notariële akten
- Officiële verklaringen op onderhandse stukken (ondertekende documenten die niet door een notaris zijn opgesteld, bijvoorbeeld over de registratie of het bestaan van een document op een bepaalde datum)
Heeft u een document uit een land dat is aangesloten bij het Apostilleverdrag? Dan kunt u in dat land een apostille aanvragen bij de plaatselijke autoriteiten.
Bekijk het overzicht van apostillelanden
Wilt u in Nederland een document uit een ander EU-land gebruiken? Dan is een apostille of e-apostille (elektronische apostille) niet nodig.
Buitenlandse akten omzetten naar Nederlandse akten
Misschien heeft u in de toekomst opnieuw een afschrift van een buitenlandse akte nodig. Bijvoorbeeld als een notaris daarom vraagt. Of als u gaat trouwen of scheiden. U kunt uw buitenlandse akten daarom ook laten omzetten in Nederlandse akten. Dat kan bij de gemeente Den Haag.
Van een omgezette buitenlandse akte kunt u altijd online een afschrift opvragen. Dat scheelt u tijd en kosten. U hoeft het afschrift namelijk niet meer op te vragen in het land waar de akte vandaan komt.
U kunt de volgende buitenlandse akten laten omzetten naar Nederlandse akten:
- geboorteakte
- trouwakte
- geregistreerd partnerschapsakte
- overlijdensakte
- echtscheidingsdocumenten
Bekijk hoe u een akte uit het buitenland omzet
Bekijk wat u nodig heeft om een buitenlandse akte om te zetten
Woning kopen of huren
U moet zelf een adres in Nederland regelen waar u kunt wonen. Begin op tijd met zoeken, want het aanbod huur- en koopwoningen is beperkt.
Als u een laag inkomen heeft kunt u misschien een sociale huurwoning krijgen. Dat is een betaalbare woning waarvan de huur nooit hoger mag zijn dan een bepaald bedrag. Om in zo’n woning te wonen gelden voorwaarden voor uw inkomen en voor de grootte van uw gezin.
De organisaties die sociale huurwoningen verhuren heten woningbouwcorporaties. U kunt zich bij die organisaties inschrijven als u een woning zoekt. Houd rekening met lange wachtlijsten. U krijgt geen voorrang als u nog geen woning heeft in Nederland.
Tijdelijk inschrijven op een briefadres
Lukt het niet om meteen een adres te vinden waar u kunt wonen? Regel dan een briefadres. Hier kunt u niet wonen, maar wel post ontvangen. U bent dan toch bereikbaar voor de Nederlandse overheid.
De gemeente bepaalt of u zich mag inschrijven op een briefadres. U moet kunnen bewijzen dat u geen andere mogelijkheid heeft. Ook heeft u schriftelijke toestemming en een (kopie van het) identiteitsbewijs van de hoofdbewoner van het briefadres nodig.
Vakantiewoningen zijn niet altijd geldig als briefadres, omdat u daar niet voor altijd mag wonen. Gebruikt u het adres van een kennis of familielid als briefadres? Dan kan dat gevolgen hebben voor het inkomen van die persoon. Hij of zij krijgt dan misschien een lagere uitkering of minder pensioen van de Nederlandse overheid.
Gaat uw kind straks naar een Nederlandse school in Nederland? Maar volgt uw kind nog geen Nederlands taal- en cultuuronderwijs? Laat uw kind zich al in het buitenland voorbereiden op het onderwijs in Nederland. Dan is de kans groter dat uw kind snel went aan het Nederlandse onderwijs.
Lees meer over Nederlands taal- en cultuuronderwijs buiten Nederland
U moet de spullen en het geld dat u meeverhuist naar Nederland misschien aangeven bij de Douane. Dat hangt af van het land waar u vandaan komt. Er zijn ook spullen die u niet mag meenemen.
- Bekijk wat u moet aangeven als u vanuit een EU-land verhuist
- Bekijk wat u moet aangeven als u vanuit een land buiten de EU verhuist
- Bekijk wat u niet (zomaar) mag meenemen
Neemt u uw huisdier, voertuig of medicijnen mee? Dan moet u daarvoor ook enkele zaken regelen.
Na aankomst in Nederland moet u zich binnen 5 dagen inschrijven bij de gemeente waar u gaat wonen. Dat kan vaak alleen op afspraak. Er kan een wachttijd zijn. Maak daarom ruim voor vertrek een afspraak voor uw inschrijving.
Vraag de gemeente ook welke documenten u nodig heeft voor uzelf en voor uw partner of kind. U vindt de gegevens van uw gemeente in het overzicht van gemeenten in Nederland.
Nodig bij verhuizing uit de Caribische Koninkrijksdelen
Verhuist u vanuit Aruba, Curaçao, Sint Maarten, Bonaire, Sint Eustatius of Saba naar Nederland? Dan wil de gemeente in Nederland ook een bewijs van uitschrijving zien. Vraag dit bewijs aan voordat u een afspraak maakt voor uw inschrijving in Nederland.
Verhuist u naar Nederland vanuit een ander land? Dan heeft u geen bewijs van uitschrijving nodig.
Heeft u een huisdier? En wilt u uw huisdier meenemen naar Nederland? Dan moet u een aantal dingen regelen. Wat u moet regelen hangt af vanuit welk land u reist en wat voor huisdier u heeft.
Direct na aankomst regelen
Zorg dat u na uw aankomst in Nederland de volgende zaken geregeld heeft.
Schrijf u binnen 5 dagen na aankomst in Nederland in bij de gemeente waar u gaat wonen. Iedereen die met u meeverhuist moet persoonlijk meekomen. Als u zich niet op tijd inschrijft kunt u een boete krijgen van de gemeente.
Lees meer over het inschrijven bij een Nederlandse gemeente
Regel een geldig woonadres of briefadres
Heeft u al een woning? Dan kunt u zich inschrijven op uw woonadres.
Schrijft u zich in op het adres van een kennis of familielid? Dan kan dat gevolgen hebben voor het inkomen van die persoon. Hij of zij krijgt dan misschien een lagere uitkering of minder pensioen van de Nederlandse overheid.
Heeft u nog geen woning of woont u (tijdelijk) bij iemand die niet wil dat u zich daar inschrijft? Dan kunt u de gemeente vragen of u zich tijdelijk mag inschrijven op een briefadres. Op dit adres woont u niet, maar ontvangt u alleen post. U bent dan toch bereikbaar voor de Nederlandse overheid.
De gemeente bepaalt of u zich wel of niet mag inschrijven op een briefadres. U moet kunnen bewijzen dat u geen andere mogelijkheid heeft. Ook heeft u schriftelijke toestemming en een (kopie van het) identiteitsbewijs van de hoofdbewoner van het briefadres nodig.
Vakantiewoningen zijn niet altijd geldig als briefadres, omdat u daar niet voor altijd mag wonen.
Lees meer over het inschrijven op een briefadres
Documenten die u meeneemt
Neem voor uw inschrijving bij de gemeente de volgende documenten mee:
- Een geldig legitimatiebewijs (paspoort, rijbewijs, Nederlandse identiteitskaart of vreemdelingendocument)
- Een bewijs van bewoning (huurcontract, koopakte of toestemmingsverklaring van de hoofdbewoner)
- Een bewijs van uitschrijving als u hiervoor op Aruba, Curaçao, Sint Maarten, Bonaire, Sint Eustatius of Saba woonde
De gemeente kan u om extra documenten vragen. Zoals de geboorteakte van een kind, of een bewijs van echtscheiding of beëindiging van een geregistreerd partnerschap. Dat hangt af van uw situatie en de samenstelling van uw gezin. Heeft u de Nederlandse nationaliteit? Dan kan de gemeente u zelfs vragen om extra bewijs te laten zien dat u nog steeds Nederlander bent.
Wat u krijgt na uw inschrijving
Na uw inschrijving bij de gemeente komen uw gegevens in de Basisregistratie Personen (BRP). Afhankelijk van uw gemeente, krijgt u binnen enkele weken een burgerservicenummer (BSN). Met een BSN kunt u bepaalde zaken regelen. Bijvoorbeeld een Nederlandse zorgverzekering.
Zodra u in de Basisregistratie Personen (BRP) staat ingeschreven, kunt u DigiD aanvragen. Met uw DigiD laat u zien wie u bent als u online iets regelt. Zo kunt u op een veilige manier online uw zaken regelen.
Met DigiD kunt u inloggen bij MijnOverheid. Daar ziet u welke gegevens over u bekend zijn bij de Nederlandse overheid. Ook kunt u via Mijn Overheid berichten van de overheid ontvangen. Die bekijkt u in de Berichtenbox. Bijvoorbeeld een brief van de gemeente dat het tijd is om uw paspoort te verlengen. Of post van de Belastingdienst als u belasting moet betalen of terugkrijgt.
Wat is inburgeren?
Inburgeren is Nederlands leren spreken, schrijven en luisteren. Maar ook leren over de Nederlandse cultuur, normen en waarden en de arbeidsmarkt. Zo kunt u sneller en makkelijker meedoen in de Nederlandse samenleving. Inburgeren kost geld. Soms moet u als nieuwkomer in Nederland verplicht inburgeren. Dat hangt af van uw situatie.
Moet ik inburgeren?
U moet verplicht inburgeren als u 18 jaar of ouder bent en niet de nationaliteit heeft van:
- een land in de EU of de EER
- Zwitserland
Maar er zijn uitzonderingen.
Heeft u het basisexamen inburgering buitenland al gedaan? Ook dan moet u inburgeren.
Bent u niet verplicht om in te burgeren, maar wilt u dat wel? Dat kan. Op inburgeren.nl kunt u meer lezen over inburgeren en een stappenplan maken.
Had u eerder de Nederlandse nationaliteit en bent u die kwijtgeraakt? Of wilt u (weer) Nederlander worden door naturalisatie? Dan hoeft u niet de hele inburgeringscursus doen. U moet wel voldoen aan de inburgeringsvereisten. Op Ind.nl leest u wat de vereisten zijn voor uw inburgering.
Bekijk de inburgeringsvereisten voor voormalig-Nederlanders
Wanneer moet ik beginnen?
Na uw inschrijving in de gemeente waar u woont krijgt u een brief van DUO. Deze organisatie regelt een deel van de inburgering. In de brief staat dat u moet inburgeren.
Daarna nodigt uw gemeente u uit voor 1 of meer gesprekken, en om een plan te maken voor uw inburgering. U maakt ook een toets. Dan weet de gemeente wat u al kunt en wat u tijdens het inburgeren moet leren. Oefenen voor het gesprek of de toets is niet nodig.
Na het gesprek en de toets krijgt u weer een brief van DUO. Daarin staat wanneer u moet beginnen met inburgeren. En welke examens u moet doen.
Hoelang duurt inburgeren?
U heeft 3 jaar de tijd om in te burgeren. U bent klaar met inburgeren als u geslaagd bent voor alle examens die u moet doen.
Meer over inburgeren
Op Inburgeren.nl vindt u meer informatie over inburgeren. Bijvoorbeeld over:
- wat u kunt verwachten en wanneer
- scholen en cursussen
- de examens
- de kosten
- geld lenen bij DUO
Heeft u vragen over inburgeren? Neem dan contact op met de afdeling inburgering van uw gemeente.
Check of u zich moet laten verzekeren
Als u woont of werkt in Nederland bent u meestal verzekerd voor de Wet langdurige zorg (Wlz). Deze wet regelt de zorg in Nederland. Zorg kan een behandeling zijn. Maar ook een medicijn of een hulpmiddel, zoals een rolstoel. Iedereen in Nederland betaalt mee aan de zorg via premies en belastingen. Ook als u (nog) geen zorg nodig heeft. U bent meestal ook verplicht om een Nederlandse basiszorgverzekering te regelen.
Er zijn situaties waarin u geen Nederlandse zorgverzekering mag afsluiten. Bijvoorbeeld als u buiten Nederland een inkomen heeft. Sluit u een zorgverzekering af terwijl dat niet mag? Dan beëindigt uw zorgverzekeraar uw zorgverzekering. Mogelijk moet u achteraf ook kosten voor zorg terugbetalen. Controleer daarom eerst of u in Nederland een basiszorgverzekering moet afsluiten.
Bekijk of u zich moet verzekeren als u in Nederland woont
Bekijk of u zich moet verzekeren als u in Nederland werkt
Bekijk of u zich moet verzekeren als u in Nederland studeert
Bekijk of u zich moet verzekeren als u buiten Nederland werkt
Twijfelt u of u zich in Nederland moet verzekeren? Neem dan contact op met de Zorgverzekeringslijn. U kunt ook aan de Sociale Verzekeringsbank (SVB) vragen of u verzekerd bent voor de Wlz. Dat kan door een onderzoek Wlz aan te vragen. Na het onderzoek weet u of u een basiszorgverzekering moet afsluiten.
Neem contact op met de Zorgverzekeringslijn
Bekijk hoe u een onderzoek Wlz aanvraagt
Als u zich moet laten verzekeren
Moet u in Nederland een basiszorgverzekering afsluiten? Doe dat dan binnen 4 maanden na aankomst in Nederland. Ook als u nog een buitenlandse zorgverzekering heeft. U kunt een boete krijgen als niet op tijd een Nederlandse zorgverzekering afsluit. Ook moet u dan zelf u uw kosten voor zorg betalen. U kunt een basisverzekering afsluiten bij een Nederlandse zorgverzekeraar.
Bekijk hoe u een zorgverzekering afsluit
Zorg waarvoor u bent verzekerd
Met een basiszorgverzekering bent u verzekerd voor zorg die in het basispakket zit. Bijvoorbeeld voor kosten van een huisarts, ziekenhuis, apotheek of psychiater. De overheid bepaalt welke zorg in de basiszorgverzekering zit. Maar ook welke kosten u vergoed krijgt en wat u zelf moet betalen.
U krijgt niet alle zorg vergoed. Er is ook zorg waarvoor u een aanvullende zorgverzekering kunt afsluiten. Bijvoorbeeld als u naar de tandarts moet. Of als u een bril of lenzen nodig heeft. Voor kinderen tot 18 jaar is een basiszorgverzekering gratis.
Lees meer over zorgverzekering in Nederland
Bekijk wat er in het basispakket van de zorgverzekering zit
Bekijk of u een aanvullende zorgverzekering nodig heeft
Als u zich niet kunt laten verzekeren
Mag u geen zorgverzekering in Nederland afsluiten? Bijvoorbeeld omdat u nog wacht op een verblijfsvergunning? Sluit dan (tijdelijk) een internationale verzekering af. Of regel een verzekering in het land waar u eerst woonde.
Leerplicht en kwalificatieplicht
In Nederland moeten kinderen van 5 jaar tot 16 jaar verplicht naar school. Soms moet uw kind tot 18 jaar naar school. Bijvoorbeeld als uw kind nog geen startkwalificatie heeft. Een startkwalificatie is een diploma van:
- havo (valt onder het voortgezet onderwijs)
- vwo (valt onder het voorgezet onderwijs)
- mbo niveau 2 of hoger (valt onder het middelbaar beroepsonderwijs)
Heeft uw kind nog geen startkwalificatie? Dan moet uw kind verplicht naar school tot het 1 van die diploma’s heeft.
Lees meer over het basisonderwijs en voortgezet onderwijs in Nederland
Lees meer over het middelbaar beroepsonderwijs in Nederland
Lees meer over de leerplicht en kwalificatieplicht
Om uw kind op een school in te schrijven heeft uw kind een burgerservicenummer (BSN) nodig. Heeft uw kind nog geen BSN? Dan kan de school een tijdelijk onderwijsnummer aanvragen bij DUO.
Bekijk hoe u aan een burgerservicenummer (BSN) komt
Lees meer over het tijdelijk onderwijsnummer
Als uw kind Nederlands spreekt, leest en schrijft
Bespreek met de nieuwe school in welke klas of op welk niveau uw kind kan beginnen. Volgde uw kind Nederlands onderwijs op een school in het buitenland? Vraag deze school dan om een onderwijskundig rapport. Daarin staan de schoolresultaten en de ontwikkeling van uw kind. Vraag of de leraar in uw vorige woonland de situatie van uw kind wil bespreken met de leraar in Nederland.
Als uw kind nog geen Nederlands spreekt, leest en schrijft
Kan uw kind nog niet of onvoldoende Nederlands spreken, lezen of schrijven? Bespreek dan met een school in de buurt wat de mogelijkheden zijn voor uw kind. Voor kinderen in het basisonderwijs is er de schakelklas. Uw kind kan daar mogelijk extra taalonderwijs volgen.
Lees meer over de schakelklas in het basisonderwijs
Voor kinderen tussen 12 en 18 jaar is er de internationale schakelklas (ISK). Deze klas is onderdeel van een middelbare school. Kan uw kind Nederlands en ook andere vakken op een bepaald niveau? Dan mag uw kind doorstromen van de schakelklas naar het voortgezet onderwijs, mbo of hoger onderwijs.
Uw kind inschrijven bij een basisschool
In Nederland mag uw kind vanaf 4 jaar naar de basisschool. Vanaf 5 jaar is dat verplicht. U mag zelf een school kiezen en u regelt zelf de inschrijving. Houd er rekening mee dat scholen wachtlijsten kunnen hebben. Ook mogen zij uw kind om sommige redenen weigeren. Bijvoorbeeld omdat u niet in de wijk woont waar de school staat.
Lees meer over het basisonderwijs in Nederland
Bekijk wanneer een basisschool uw kind mag weigeren
Uw kind inschrijven bij een middelbare school
Gaat uw kind naar het voortgezet onderwijs? Meld uw kind dan aan bij een middelbare school. U mag zelf een school kiezen en u regelt zelf de inschrijving. Als de school vol is, kan de school uw kind weigeren. Een school mag uw kind ook om andere redenen weigeren. Bijvoorbeeld als u het niet eens bent met het geloof van de school.
Lees meer over het voortgezet onderwijs in Nederland
Bekijk wat u nodig heeft voor inschrijving op een middelbare school
Bekijk wanneer een middelbare school uw kind mag weigeren
Als uw kind speciale hulp nodig heeft
Scholen hebben een plicht om uw kind onderwijs te bieden. Ook als uw kind door een beperking of stoornis speciale hulp nodig heeft. Kan de school zelf niet de juiste hulp bieden? Dan bekijkt de school voor of een andere school die hulp kan geven. Bijvoorbeeld op een school voor (voortgezet) speciaal onderwijs.
Lees hoe scholen passend onderwijs regelen
Lees meer over het (voortgezet) speciaal onderwijs
Uw kind inschrijven bij een internationale school
Komt u tijdelijk naar Nederland? Of wilt u dat uw kind onderwijs krijgt in een internationale omgeving? Kies dan voor een van de internationale privéscholen in Nederland. Of voor de internationale (afdelingen van) scholen die door de Nederlandse overheid worden betaald. Deze vallen onder de Dutch International Schools (DIS). Hier kunt u terecht voor basisonderwijs en voortgezet onderwijs.
Later regelen
Wat u moet regelen als u eenmaal in Nederland woont, hangt af van uw situatie. Bekijk per onderwerp waar u aan moet denken en wat de mogelijkheden zijn.
U heeft een Nederlandse bankrekening nodig om sommige zaken in Nederland te kunnen regelen. Bijvoorbeeld om een telefoonabonnement af te sluiten.
Neem contact op met een Nederlandse bank om een rekening te openen. Hierbij heeft u uw burgerservicenummer (BSN) nodig.
Wilt u werken in Nederland? Op Werk.nl biedt de Nederlandse overheid hulp en advies om werk te vinden. Daar vindt u ook vacatures. Om alle mogelijkheden van Werk.nl te gebruiken heeft u DigiD nodig.
Bekijk ook het aanbod van Nederlandse vacatures op EURES, een website van de Europese Commissie.
Wilt u in Nederland studeren of stage lopen? Bekijk hoe u zich kunt aanmelden en wat u nog meer moet regelen. Bijvoorbeeld als u een diploma heeft dat niet uit Nederland komt.
Meer over studeren en stage in Nederland
Meer over studeren in Nederland met een niet-Nederlands diploma
Kinderopvang is de opvang van kinderen tussen 0 en 12 jaar buiten huis of school. Er zijn verschillende soorten kinderopvang. Welke soort geschikt is, hangt af van de leeftijd van uw kind en of uw kind Nederlands spreekt.
U mag zelf een opvang kiezen en u regelt zelf de inschrijving. Houd daarbij rekening met wachttijden. Kinderopvang kost geld. U kunt misschien een vergoeding krijgen van de overheid om (een deel van) de kosten te betalen. Lees hier meer over onder ‘Toeslagen’.
Bekijk de soorten kinderopvang
Als uw kind niet of onvoldoende Nederlands spreekt
Is uw kind tussen de 2,5 en 4 jaar? Dan kan uw kind naar de voorschool. Dit heet ook wel voorschoolse educatie. Uw kind leert daar spelend de Nederlandse taal. Dit maakt de overgang naar de basisschool makkelijker voor uw kind. Vraag de gemeente waar u woont naar de voorwaarden. U vindt de website en contactgegevens van de gemeente via het overzicht van gemeenten in Nederland.
Huisarts zoeken
Het is niet verplicht om u in te schrijven bij een huisarts, maar het is wel verstandig. Zo heeft u namelijk altijd toegang tot zorg. Uw zorgverzekeraar kan u helpen om een huisarts bij u in de buurt te vinden. U kiest zelf een huisarts. Houd er wel rekening mee dat die een wachtlijst kan hebben. Een huisarts mag u ook weigeren als patiënt. Bijvoorbeeld als u te ver weg woont.
Zoek een huisarts bij u in de buurt
Langdurige of intensieve zorg regelen
Heeft u, uw partner of kind met wie u in Nederland komt wonen langdurige of intensieve zorg nodig? Dit wordt geregeld door de Wet langdurige zorg (Wlz). Of u daar gebruik van kunt maken, hangt af van uw situatie.
Voor uw kind
U kunt uw kind gratis laten vaccineren tegen infectieziekten. Dit kan bij u in de buurt bij de GGD of een consultatiebureau. Het consultatiebureau helpt u bij de zorg voor uw kind tot 4 jaar.
Vaccineren is niet verplicht, maar wel verstandig. De meeste kinderen in Nederland krijgen volgens een planning een inenting tegen ernstige infectieziekten. Deze planning heet het vaccinatieschema. Uw kind inenten volgens dit schema biedt de beste bescherming voor uw kind. Een vaccinatie uitstellen is niet verstandig. Uw kind heeft dan meer risico om ziek te worden.
Mist uw kind 1 of meer vaccinaties uit het schema? Dan kan uw kind altijd vaccinaties inhalen bij het consultatiebureau. Voor kinderen tot 18 jaar is dit gratis. Laat het consultatiebureau weten of uw kind ook buiten Nederland vaccinaties heeft gekregen. Neem het buitenlandse vaccinatieboekje of andere bewijzen van inentingen mee naar de afspraak. Maak online een afspraak. Heeft u vragen over vaccinaties? Neem dan contact op met het RIVM.
Maak voor uw kind online een afspraak voor vaccinatie
Bekijk de contactgegevens van het RIVM
Vaccinatie inhalen
Heeft u, uw partner of kind 1 of meer vaccinaties uit het vaccinatieschema gemist? Dan is het mogelijk om die in te halen. U kunt hiervoor terecht bij de GGD bij u in de buurt als u 18 jaar of ouder bent.
Laat de GGD of het consultatiebureau weten of u, uw partner of kind ook buiten Nederland vaccinaties hebben gekregen. Neem uw buitenlandse vaccinatieboekje of andere bewijzen van inentingen mee naar uw afspraak.
Vind een GGD bij u in de buurt
Maak voor uw kind online een afspraak voor vaccinatie
Vaccinatie tegen corona
Wilt u of uw kind zich laten vaccineren tegen het coronavirus? U kunt digitaal of via de telefoon een afspraak maken. Op sommige plekken kunt u ook zonder afspraak langskomen voor vaccinatie.
Bekijk hoe u een afspraak kunt maken voor vaccinatie tegen corona
In Nederland betaalt u belasting over uw inkomsten. Hoeveel uw betaalt, hangt af van de hoogte van uw inkomen en vermogen. Hierover moet u de Nederlandse Belastingdienst informeren. Dat heet belastingaangifte doen.
De Belastingdienst bepaalt of u en hoeveel belasting u moet betalen. Controleer na uw verhuizing of u belastingaangifte moet doen. Ook als u niet vanzelf een brief krijgt van de Belastingdienst.
Bekijk wanneer u aangifte inkomstenbelasting moet doen
Aangifte doen over het jaar van uw verhuizing naar Nederland kan alleen via het M-formulier. Doe aangifte van al uw inkomsten (bijvoorbeeld uw salaris) en uw hele vermogen. Krijgt u een schenking of een erfenis? Of heeft u nog inkomsten of vermogen uit het buitenland? Dan moet u dat ook noemen in uw aangifte. Dat u in Nederland aangifte doet, betekent niet altijd dat u hier inkomstenbelasting betaalt over uw buitenlandse inkomsten.
Lees meer over belastingaangifte via het M-formulier
Lees meer over belasting betalen in Nederland
Lees meer over wonen in Nederland met een buitenlands inkomen
Als u pensioen heeft buiten Nederland
Vraag de organisatie die uw pensioen regelt en betaalt (de pensioenuitvoerder) of u uw pensioen kunt meenemen naar Nederland. En wat u daarvoor moet regelen.
Pensioen opbouwen in Nederland
Als u in Nederland woont of werkt, bouwt u een basispensioen op. Dit heet AOW. U krijgt dit pensioen als u de AOW-leeftijd bereikt. Uw geboortedatum bepaalt wat uw AOW-leeftijd is. Bent u ouder dan de AOW-leeftijd, dan bouwt u geen pensioen meer op in Nederland.
Hoe hoog uw AOW-pensioen is, hangt af van het aantal jaren dat u in Nederland woont of werkt. Of u alleen woont of samenwoont telt ook mee voor de hoogte van uw AOW.
Uitzonderingen waarin u geen AOW opbouwt
Naast uw AOW kunt u extra pensioen opbouwen. Soms doet uw werkgever dat voor u. Op Mijnpensioenoverzicht.nl ziet u wat u in Nederland aan AOW opbouwt.
De Nederlandse Belastingdienst en buitenlandse belastingdiensten delen informatie. Zij kunnen dus ook gegevens krijgen die banken en verzekeraars over u hebben.
Heeft u een belastingschuld in een ander land? Dan kan dat ook in Nederland gevolgen voor u hebben. Een bank kan u bijvoorbeeld weigeren als u een bankrekening probeert te openen.
Lees welke gegevens de Belastingdienst deelt met andere landen
Heeft u schulden bij personen of bedrijven buiten Nederland? Ook na uw verhuizing naar Nederland kunnen zij proberen om geld terug te krijgen. Daarvoor kunnen zij bijvoorbeeld een Nederlands incassobureau om hulp vragen.
Maakt u schulden in Nederland? Dan kan dat gevolgen voor u hebben. Bijvoorbeeld als u een huis wilt kopen. U krijgt dan misschien geen hypotheek of u kunt minder lenen.
Een toeslag is geld dat u van de overheid krijgt om (een deel van) vaste kosten te betalen. Of u 1 of meer toeslagen kunt krijgen hangt af van uw situatie. Op de website van de Belastingdienst kunt u via Mijn toeslagen uw gegevens bekijken. Maar ook toeslagen aanvragen of toeslagen aanpassen. Daarvoor heeft u DigiD nodig.
Ontvangt u nog toeslagen of vergoedingen uit het buitenland? Dan moet u die mogelijk laten stoppen.
Zorgtoeslag
Zorgtoeslag is geld van de overheid om (een deel van) uw Nederlandse zorgverzekering te betalen. Of u zorgtoeslag kunt krijgen, hangt af van uw situatie.
Bekijk of u zorgtoeslag kunt krijgen
Huurtoeslag
Huurtoeslag is geld van de overheid om een deel van uw huur te betalen. Of u huurtoeslag kunt krijgen, hangt af van uzelf, uw woning en de hoogte van uw huur.
Bekijk of u huurtoeslag kunt krijgen
Kinderbijslag
Kinderbijslag is geld van de overheid dat u krijgt om de kosten van de opvoeding van een kind tot 18 jaar te betalen. Heeft u uw kind na de verhuizing ingeschreven bij een Nederlandse gemeente? Dan krijgt u meestal binnen 3 tot 6 weken een brief van de SVB. Daarin staat hoe u kinderbijslag kunt aanvragen.
Heeft u 6 weken na de inschrijving nog geen brief? Neem dan contact op met de SVB.
Lees meer over de kinderbijslag
Kindgebonden budget
Kindgebonden budget is geld van de overheid om (een deel van) de kosten van uw kind(eren) tot 18 jaar te betalen. Heeft u hier recht op? Dan krijgt u deze toeslag meestal vanzelf via de Belastingdienst als u ook kinderbijslag krijgt.
Bekijk of u kindgebonden budget kunt krijgen
Kinderopvangtoeslag
Heeft u opvang voor uw kinderen nodig terwijl u werkt? Dan kunt u misschien kinderopvangtoeslag krijgen. Dit is geld van de overheid waarmee u een deel van de kosten voor de opvang kunt betalen. Of u deze toeslag krijgt, hangt af van de kinderopvang en van uzelf.
Als u naar Nederland emigreert, moet u genoeg inkomen of geld hebben om van te leven. Wilt u een uitkering uit een ander land meenemen naar Nederland? Vraag dan bij de instanties van wie u die uitkering krijgt of dat kan.
U kunt na aankomst in Nederland niet zomaar een Nederlandse uitkering krijgen. Dat hangt af van uw situatie.
Bij ziekte
Bent u in Nederland en wordt u ziek? Afhankelijk van uw situatie kunt u misschien een uitkering krijgen.
Bekijk of u recht heeft op een uitkering bij ziekte
Bij een arbeidsbeperking
Heeft u een lichamelijke of geestelijke beperking? En kunt u daardoor minder of niet werken? Dan kunt u misschien een uitkering krijgen.
Bekijk of u recht heeft op een uitkering bij arbeidsbeperking
Bij zwangerschap, adoptie of pleegzorg
Krijgt u een kind? Dan heeft u en/of uw partner misschien recht op een uitkering bij zwangerschap, bevalling en/of verlof.
Bekijk of u recht heeft op een uitkering bij zwangerschap, bevalling en/of verlof
Bij werkloosheid
Wordt u werkloos? Dan kunt u afhankelijk van uw situatie misschien een uitkering bij werkloosheid krijgen.
Bekijk of u recht heeft op een uitkering bij werkloosheid
Bijstandsuitkering
Heeft u geen inkomsten en niet genoeg geld om van te leven? Kijk dan of u recht heeft op een bijstandsuitkering. Dit is geld dat u van de overheid krijgt om de meest noodzakelijke kosten te betalen. Bijvoorbeeld kosten voor wonen, eten en drinken. U krijgt nooit een bijstandsuitkering in de eerste 3 maanden dat u in Nederland bent.
Heeft u in de eerste 3 maanden wel gewerkt, maar bent u daarna werkloos geworden? Dan kunt u misschien een bijstandsuitkering krijgen. U vraagt de uitkering aan bij uw gemeente of via werk.nl.